تغییر در سایه صلح و گفت‌وگو- آذر منصوری
گسترش خشونت در جهان و تلاش برای کاهش خشونت‌ها و تقویت روند دموکراسی، معیار کمیته نوبل صلح برای اعطای این جایزه است و تأکید و ترویج گفت‌وگوهایی که صلح و دموکراسی را تقویت و از تخاصم‌ها و جنگ‌های احتمالی کم می‌کند زمینه مطرح‌شدن افراد و گروه‌ها را برای دریافت جایزه فراهم می‌کند. نوبل صلح امسال که به «کمیته چهارجانبه گفت‌وگوهای ملی در تونس» رسید، چنین پیامی را در دل خود دارد. در سال‌های گذشته رویدادهایی با عنوان بهار عربی یا بیداری اسلامی در بخشی از کشورهای خاورمیانه اتفاق افتاد. با وجود این، گروه‌ها و کسانی که در جست‌وجوی تغییرات، این رویدادها را رقم زدند پس از مدتی به اهداف و نتایج موردنظرشان به‌طور کامل نرسیدند و در بعضی موارد حتی از ظرفیت‌های اولیه موجود برای تغییر نیز دور شدند. امسال جایزه نوبل صلح به یک کمیته برای پیشبرد دموکراسی از طریق گفت‌وگو در یکی از همین کشورها رسیده است. این جایزه نشان می‌دهد اکنون دولت‌ها و جوامع به این نتیجه رسیده‌اند که تغییر و تقویت صلح و دموکراسی از طریق به‌کارگیری ظرفیت‌های مدنی که در دل خود جوامع وجود دارد، دست‌یافتنی است که با تأکید بر گفت‌وگو می‌توان به آن رسید. تقویت این رویکرد در کشورهایی که وضعیتی مشابه تونس دارند و تقویت روندهای دموکراتیک و صلح در این جوامع و دوری و حفظ این جوامع از خشونت‌هایی که آنها را تهدید می‌کند می‌تواند الگویی جدی برای همه کشورها باشد. از سوی دیگر باید توجه داشت که امسال دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، به‌خاطر تلاش‌هایی که در همین زمینه داشت کاندیدای جایزه نوبل صلح بود. درواقع تأکید دولت یازدهم و دستگاه دیپلماسی کشور بر گفت‌وگو و تعامل سازنده و تأکید بر مذاکرات برد- برد موجب شد وزیر امور خارجه کشورمان نیز در کنار گروه‌ها و افراد دیگر نامزد این جایزه باشد. درست است که این جایزه به گروه دیگری تعلق گرفت اما نامزدشدن دکتر ظریف یک فرصت بسیار خوب است. درواقع دستگاه دیپلماسی کشور و دولت یازدهم برگ برنده‌ای در اختیار کشور ایران قرار داده است که از این پس با تأکید و تداوم گفت‌وگو با جامعه جهانی، برای اثرگذاری و ترویج صلح در منطقه که امروز درگیر خشونت‌های بسیار است از این برگ برنده، استفاده کند. دنیای امروز به جریان‌سازی در زمینه صلح و فراگیرشدن این رویکرد و روند نیاز دارد و از همین منظر تلاش دولت ایران و تلاش دکتر ظریف تلاش قابل‌توجهی است و مطرح‌شدن وزیر امور خارجه کشورمان به‌عنوان یکی از کاندیداها صرف‌نظر از اینکه این جایزه به گروه دیگری رسید، بیانگر انعکاس و ارسال پیام‌هایی از این دست از ایران به جهان است. امروز دولت و ملت ایران در یک فرایند عقلانی برای تقویت گفت‌وگو و ترویج صلح و دموکراسی همراه و هم‌صدا شده‌اند. در کنار این، همراهی ایران در ترویج صلح و گسترش روندهای دموکراتیک می‌تواند در داخل ایران نیز مورد توجه قرار گیرد و در جامعه مدنی ایران نیز چنین ظرفیت‌هایی به‌وفور وجود دارد که می‌تواند اهداف گفته‌شده را تأمین کند.
منبع: روزنامه شرق