«بعید می‌دانم اصلاح‌طلبی نسبت به این موضوع دید منفی داشته باشد». این پاسخ آذر منصوری، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران اسلامی، به پرسشی درباره موضع اصلاح‌طلبان در قبال حضور علی‌اکبر ناطق‌نوری در انتخابات آتی مجلس است. این عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان، نه‌تنها این برآورد را درباره انتخابات مجلس دارد؛ بلکه خبر از آن می‌دهد که در انتخابات ریاست‌جمهوری 92 هم ناطق‌نوری از گزینه‌های اصلاح‌طلبان بوده و رایزنی‌هایی با او صورت گرفته بود. با این حال، او می‌گوید همانطور که آن‌زمان ناطق پیشنهادها برای نامزدی را نپذیرفت؛ تاکنون هم نشانه‌ای از پذیرش نامزدی مجلس از سوی رییس مجالس چهارم و پنجم ندیده است.
***
* ارزیابی شما از موقعیت آقای ناطق‌نوری در عرصه سیاسی امروز ایران چیست؟ چه تعریفی را می‌توان از موقعیت ایشان در آرایش نیروهای سیاسی ارائه کرد؟
موقعیت آقای ناطق‌نوری در فضای سیاسی کشور در مقایسه با حداقل یک دهه گذشته متفاوت به نظر می‌رسد. به نظر من، اتفاقات و وقایع صورت‌گرفته در هشت سال دولت احمدی‌نژاد که محصول جریان اصولگرایی در انتخابات 84 بود، این تفاوت جایگاه را ایجاد کرده است. آقای ناطق‌نوری امروز نه‌تنها با ناطق‌نوری سال 84 متفاوت است؛ بلکه به‌خصوص جایگاه ایشان در بین مردم و جریان‌های سیاسی بیشترین تفاوت را با سال 76 نیز پیدا کرده است. در انتخابات 92 نیز این تفاوت شکل علنی‌تری به خود گرفت. امروز بیش از هر زمان در طول فعالیت سیاسی آقای ناطق‌نوری می‌توان گفت که ایشان روشن‌ترین مرزبندی را با جریان اصولگرایان تندرو پیدا کرده‌اند. ضمن اینکه درعین‌حال، به لحاظ ارتباط و نزدیک بودن با نهادهای قدرت، این جایگاه نیز حفظ شده است. به همین دلیل هم فکر می‌کنم ایشان یکی از شخصیت‌هایی هستند که می‌توانند در تحقق وحدت و آشتی ملی در فضای امروز کشور ما نقش تاثیرگذاری داشته باشند.
* درباره نقش آقای ناطق‌نوری در انتخابات 92 مطالب مختلفی عنوان شده است. با توجه به عضویت شما در شورای مشورتی اصلاحات، ایشان چگونه در انتخابات و تعامل با اصلاح‌طلبان و حامیان آقای روحانی ایفای نقش کردند؟
در انتخابات 92 ایشان یکی از افرادی بودند که ما فکر می‌کردیم اگر در انتخابات حضور پیدا کنند، می‌توانند به‌عنوان گزینه مورد حمایت اصلاح‌طلبان هم قرار گیرند. تا جایی که اطلاع دارم به ایشان پیشنهادهایی مبنی بر حضور در عرصه انتخابات 92 هم داده شده بود،اما ایشان قبول نکرده بودند. ضمن اینکه بعد از آمدن آقای روحانی نیز نقش ایشان در حمایت بخشی از جریان اصولگرایی از ایشان غیرقابل‌انکار است. این موقعیت کمک موثری به آقای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری بود.
* طیفی از نیروهای اصلاح‌طلب و اعتدالگرا (از جمله کارگزاران و اعتدال و توسعه، چهره‌هایی چون دکتر زیباکلام و برخی فعالان جریان راست) در ماه‌ها و بویژه هفته‌های اخیر خواستار حضور آقای ناطق‌نوری در انتخابات آینده مجلس شده‌اند. آیا سایر نیروهای اصلاح‌طلب هم حصور ایشان را در انتخابات مثبت ارزیابی می‌کنند؟ آیا دعوت یا رایزنی در این مورد صورت گرفته است؟
علی‌القاعده حضور ایشان در عرصه انتخابات آینده مثبت خواهد بود. بعید می‌دانم اصلاح‌طلبی نسبت به این موضوع دید منفی داشته باشد. آقای ناطق‌نوری نماینده یک جریان شناسنامه‌دار و باهویت در کشور هستند. حضور ایشان در انتخابات می‌تواند در راس یک جریان سیاسی در شکل‌گیری یک رقابت سالم و عادلانه موثر باشد. ما از این حضور استقبال می‌کنیم. البته من از دعوت و رایزنی‌ها اطلاع دقیقی ندارم. اما بیشتر تحلیل‌های رسانه‌ای که دیده‌ام، از این حضور استقبال کرده‌اند.
* ارزیابی شما از اهمیت حضور آقای ناطق‌نوری در مجلس آینده چیست؟
به اعتقاد من، حضور و عملکرد آقای ناطق‌نوری در مجلس پنجم می‌تواند نماد قابل‌دفاعی از عملکرد اصولگرایان معتدل باشد. مواجهه این مجلس با وزرایی که دولت اصلاحات معرفی کرد و اینکه این مجلس در برگزاری اولین دوره انتخابات شوراها عملکرد بسیار موفقی داشت نیز بخش عمده آن برمی‌گردد به مدیریت منصفانه و قابل‌دفاع آقای ناطق‌نوری دراین مجلس. به دلیل همین سابقه، فکر می‌کنم حضور آقای ناطق‌نوری از یک طرف به شکل‌گیری رقابتی سالم در انتخابات کمک خواهد کرد و از سوی دیگر حضور ایشان در مجلس آینده هم با توجه به همین تجربه‌ها حضوری مقتضی و مناسب وضعیت امروز کشور ما خواهد بود. این حضور می‌تواند در احیاء جایگاه مجلس نیز بسیار تاثیرگذار باشد.
* دعوت از آقای ناطق‌نوری توسط نیروهای اعتدالگرا و حامی دولت در حالی صورت گرفته که اکثریت قریب به اتفاق راستگرایان دراین‌باره سکوت کرده‌اند. دلیل این سکوت چیست؟ آیا آنها ناطق‌نوری را طرد کرده‌اند؟
سکوت راستگرایان برمی‌گردد به مواضع آقای ناطق‌نوری و فاصله‌ای که به خصوص طیف تندرو با عملکرد خود در این حداقل یک دهه اخیر در قدرت داشته‌اند. طبیعی است در معادلات جدید، پیوند بین راستگرایان افراطی و آقای ناطق‌نوری غیرمحتمل به نظر برسد. علی‌القاعده، اگر آقای ناطق‌نوری در انتخابات حضور پیدا کنند، با طیفی از اصولگرایان معتدل حضور خواهند یافت. این برای قبل از انتخابات خواهد بود. ضمن اینکه باید دید بعد از ثبت‌نام و تایید صلاحیت‌ها در سبد اصلاح‌طلبان چه باقی می‌ماند. نتیجه این بررسی‌ها ممکن است در انتخابات آینده منجر به شکل‌گیری ائتلاف‌های متفاوتی نسبت به انتخابات گذشته بشود. در هر حال، ائتلاف بین راست‌افراطی و طیفی که به آقای ناطق‌نوری تعلق دارند و یا به ایشان نزدیکترند، به نظر من بسیار غیرمحتمل خواهد بود.
* خود آقای ناطق‌نوری همچنان خود را در اردوگاه اصولگرایان تعریف می‌کند؟
به‌هرحال، آقای ناطق‌نوری متعلق به جریان اصولگرایان معتدل است و نمی‌توان ایشان را متعلق به جریان اصلاح‌طلب دانست. اما می‌توان این طورگفت که حداقل در سابقه عملکرد ایشان شواهدی که این وابستگی را نقض کند، دیده نمی‌شود. از طرف دیگر نکته‌ای که به نظرم باید به آن توجه شود این است که پس از اتفاقات 88 نقش ایشان بیشتر در راستای حل مناقشات و اختلافات بوده است. یعنی به‌نوعی سعی داشته‌اند که ضمن حفظ هویت سیاسی طرفین، مسائل به‌جای‌مانده را حل کنند. بنابراین، امروز می‌توان گفت که آقای ناطق‌نوری یکی از نمادهای اصولگرایان معتدل است و همین ویژگی می‌تواند نقش موثر او را در انتخابات آینده دوچندان کند.
* با توجه به اقدامات اصولگرایان برای وحدت و ائتلاف و پیوستن احزاب مؤتلفه، پایداری و ایثارگران آیا در صورت حضور آقای ناطق‌نوری در انتخابات این معادلات تغییر خواهد کرد؟ آیا ناطق‌نوری حاضر خواهد بود با طیف پایداری و متحدان احمدی‌نژاد در یک لیست قرار بگیرد؟
حضور آقای ناطق‌نوری به‌طورقطع این معادلات را بر هم می‌زند. با حضور ایشان در انتخابات آینده قطعا ائتلاف‌های جدیدی نسبت به انتخابات گذشته شکل خواهد گرفت و به همین دلیل، ائتلافی که یک سر آن طیف پایداری‌ها و متحدان احمدی‌نژاد باشند و سر دیگر آن آقای ناطق‌نوری، بسیار بعید وغیرمحتمل خواهد بود. حضور ایشان در انتخابات، پایداری‌ها و متحدان احمدی‌نژاد را در یک ائتلاف جداگانه قرار خواهد داد و بخشی از اصولگرایان معتدل‌تر که هویت سیاسی روشن‌تری دارند، ائتلاف معنی‌دارتری را شکل خواهند داد. حضور این ائتلاف در انتخابات آینده از یک طرف رقابت انتخاباتی را سالم‌تر و قانونی‌تر خواهد کرد و از طرف دیگر، با شکل‌گیری این رقابت به مشارکت بیشتر مردم در انتخابات نیز خواهد افزود. هر چند با همه این گفته‌ها تاکنون علامتی که حضور ایشان را در انتخابات تایید کند، ندیده‌ام و تصورم هم این است که در فرصت باقیمانده نیز این انگیزه تغییری نخواهد کرد.
منبع: هفته نامه صدا